Piekeren kan ons allemaal in de weg zitten. Dit doen we vooral wanneer wij ons in stressvolle of onzekere situaties bevinden. Onze hersenen proberen dan een oplossing te vinden voor het probleem. Dit helpt in situaties waar we controle over hebben en waar we iets aan kunnen doen. Maar soms blijven we hangen in deze zorgen of maken we ons druk om dingen waar we niets aan kunnen veranderen. We bedenken allerlei (onlogische) scenario’s en lopen in ons hoofd ver vooruit op de zaken. In mijn praktijk hoor ik vooral van jongeren terug dat zij last kunnen hebben van piekeren.

Denk bijvoorbeeld aan hoe we invullen wat andere mensen over ons denken, of hoe we ons nu al zorgen maken over wat er kan gebeuren als we de deadline van volgende week niet halen. En om het nog ingewikkelder te maken, piekeren we soms ook over het feit dat we zoveel piekeren. We denken dat al dat nadenken helpt om antwoorden te vinden op onze zorgen, maar dat is niet zo. In plaats daarvan belanden we in een piekerspiraal. Gelukkig toont onderzoek aan dat positieve gedachten niet alleen je humeur kunnen verbeteren, maar ook je mentale en fysieke gezondheid.

Wat zegt wetenschappelijk onderzoek over de invloed van positieve gedachten op piekeren?

  1. Psychologisch welzijn: Positieve gedachten kunnen je geestelijke gezondheid aanzienlijk verbeteren. Volgens de positieve psychologie, een tak van de psychologie die zich richt op positieve emoties en ervaringen, helpen positieve gedachten om stress en angst te verminderen. Frederickson’s Broaden-and-Build Theory stelt dat positieve emoties je mentale ruimte verbreden en je helpen veerkracht op te bouwen.
  2. Stressvermindering: Positieve gedachten verlagen de productie van stresshormonen zoals cortisol, waardoor je minder gestrest raakt en sneller herstelt van stressvolle situaties . Dit betekent dat als je actief probeert om positief te denken, je je minder overweldigd voelt door stress.
  3. Fysieke gezondheid: Optimisme en positieve gedachten zijn ook gekoppeld aan een betere fysieke gezondheid. Een studie gepubliceerd in Health Psychology vond dat optimisten langer leven en minder last hebben van hart- en vaatziekten .

Hoe kun je positieve gedachten cultiveren?

  1. Fantaseer over positieve uitkomsten: Als je je zorgen maakt over een bepaalde situatie, neem dan een paar minuten de tijd om je ogen te sluiten en je een positief eindresultaat voor te stellen. Denk bijvoorbeeld aan hoe goed je presentatie op school zal gaan, hoe leuk het zal zijn om een goed cijfer terug te krijgen, of hoe opgelucht je zult voelen als je die deadline hebt gehaald. Maak je fantasie zo levendig mogelijk. Stel je voor hoe de omgeving eruitziet, hoe je je voelt, en wie er bij je zijn. Hoe meer details je toevoegt, hoe realistischer het voelt. Voel de Probeer de positieve emoties die je in je fantasie ervaart echt te voelen. Dit helpt je om je brein te trainen om vaker positief te denken en vermindert de neiging om te piekeren. Door regelmatig te fantaseren over positieve uitkomsten, kun je je gedachten en stemming verbeteren. Dit is een leuke en effectieve manier om je minder zorgen te maken en je beter te voelen over de toekomst.
  2. Dankbaarheid oefenen: Neem elke dag een paar minuten de tijd om drie dingen op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Dit kan iets kleins zijn, zoals het mooie weer, of iets groots, zoals een goed cijfer voor een toets. Dankbaarheid helpt je om je te concentreren op de positieve aspecten van je leven.
  3. Positief zelfgesprek: Let op hoe je tegen jezelf praat. Probeer negatieve gedachten om te zetten in positieve. In plaats van “Ik kan dit niet,” zeg je “Ik ga mijn best doen en kijken hoe ver ik kom.”
  4. Visualisatie: Stel je een positieve uitkomst voor van een situatie waar je je zorgen over maakt. Door je mentaal voor te stellen dat alles goed gaat, kun je je angsten verminderen en meer zelfvertrouwen opbouwen.
  5. Omring jezelf met positiviteit: Breng tijd door met mensen die je aanmoedigen en ondersteunen. Positieve sociale interacties kunnen aanstekelijk zijn en je eigen stemming verbeteren.
  6. Piekerkwartier instellen: Spaar al je piekergedachten op tot een later moment van de dag. Op het moment dat je begint met piekeren, tegen jezelf zeggen: ‘dit mag pas tijdens het piekerkwartier’. Wanneer je het piekerkwartier is aangebroken zet je de wekker en mag je ruimte geven aan de piekergedachten tot de wekker gaat.

Praktische tips voor minder piekeren

  • Mindfulness en Meditatie: Door mindfulness oefeningen te doen, kun je leren om in het moment te blijven en je gedachten beter te beheersen. Dit helpt om piekeren te verminderen omdat je je minder laat meeslepen door negatieve gedachten.
  • Lichaamsbeweging: Regelmatige fysieke activiteit kan je stemming verbeteren en je stressniveau verlagen. Zelfs een korte wandeling kan al een groot verschil maken.
  • Slaap goed: Zorg voor voldoende slaap, omdat vermoeidheid piekeren kan verergeren. Een goed slaapritme helpt je om beter met stress om te gaan.

Conclusie

Positieve gedachten kunnen een krachtig hulpmiddel zijn om piekeren te verminderen en je algemene welzijn te verbeteren. Door dankbaarheid te oefenen, positief tegen jezelf te praten, visualisaties te gebruiken en jezelf te omringen met positieve invloeden, kun je de voordelen van positieve psychologie benutten. Het implementeren van deze strategieën kan je helpen om veerkrachtiger te worden en met meer vertrouwen naar de toekomst te kijken.

Bronnen:

  1. Frederickson’s Broaden-and-Build Theory over positieve emoties.
  2. Studie over stressvermindering door positieve gedachten.
  3. Meta-analyse over optimisme en fysieke gezondheid.