Advies voor het begeleiden van hoogbegaafde kinderen tijdens rouw
Geregeld kom ik in mijn praktijk hoogbegaafde kinderen tegen die te maken hebben met rouw. Hoogbegaafde kinderen ervaren rouw op een diepe en vaak intense manier door hun verhoogde gevoeligheid en sterke behoefte aan betekenis. Ze verwerken verlies niet alleen rationeel, maar ook emotioneel en existentieel. Als volwassene speel je een cruciale rol in hun rouwproces. Het gezegde “Zonder relatie geen prestatie” is ook hier van toepassing: een sterke, authentieke band is essentieel om hen goed te kunnen begeleiden. Hieronder volgen enkele belangrijke adviezen voor het ondersteunen van een hoogbegaafd kind in rouw die naar mijn idee helpend zijn tijdens de begeleiding bij rouw.
1. Bouw een oprechte en authentieke relatie op
Voor hoogbegaafde kinderen is een oprechte relatie met volwassenen van cruciaal belang, vooral tijdens rouw. Ze voelen snel aan wanneer iemand zich anders voordoet of zijn eigen gevoelens verbergt, wat hen kan verwarren. Wees daarom open over je eigen emoties en ervaringen rondom verlies, uiteraard op een manier die passend is voor het kind. Dit helpt het kind om te begrijpen dat verdriet en rouw normale menselijke ervaringen zijn, en zorgt ervoor dat het zich veilig voelt om zijn eigen gevoelens te uiten.
2. Creëer een veilige en vertrouwde omgeving
Een veilige omgeving waarin het kind zich vrij voelt om zijn emoties te delen, is essentieel voor het verwerken van rouw. Hoogbegaafde kinderen kunnen soms worstelen met intens verdriet of verwarring over de dood. Zorg ervoor dat ze weten dat hun gevoelens er mogen zijn en dat er geen ‘juiste’ manier is om te rouwen. Laat hen weten dat ze altijd bij je terecht kunnen, of het nu gaat om het delen van hun verdriet, het stellen van vragen of simpelweg stilte samen ervaren.
3. Neem een coachende houding aan
In plaats van het kind te begeleiden in wat het zou moeten voelen of hoe het zou moeten rouwen, is een coachende houding effectiever. Dit houdt in dat je luistert, vragen stelt en het kind ruimte geeft om zelf te reflecteren op zijn gevoelens en gedachten. Hoogbegaafde kinderen willen vaak begrijpen wat er gebeurt, zowel emotioneel als rationeel. Help hen door open vragen te stellen, zoals: “Hoe voel je je hierover?” of “Wat zou je graag willen weten over wat er is gebeurd?”
4. Stimuleer creativiteit in het rouwproces
Hoogbegaafde kinderen hebben vaak de behoefte om creatief om te gaan met complexe gevoelens. Geef hen ruimte om hun emoties te uiten via creatieve activiteiten zoals tekenen, schrijven, muziek maken of andere kunstvormen. Dit kan hen helpen om hun gedachten en gevoelens op een niet-verbale manier te verwerken. Deze creatieve processen kunnen een veilige uitlaatklep zijn voor hun intense emoties.
5. Luister en erken hun diepe gevoeligheid
Hoogbegaafde kinderen zijn vaak zeer gevoelig en kunnen rouw op verschillende niveaus ervaren: niet alleen persoonlijk, maar ook filosofisch of existentieel. Ze kunnen vragen stellen over de betekenis van het leven en de dood, of de rechtvaardigheid van verlies. Neem deze vragen serieus, zelfs als ze voor hun leeftijd ongebruikelijk lijken. Geef ruimte voor gesprek en erken dat deze diepe overpeinzingen normaal zijn voor hoogbegaafde kinderen. Probeer hun gevoelens niet te rationaliseren, maar toon begrip en luister zonder oordeel.
6. Wees flexibel in hun rouwproces
Hoogbegaafde kinderen kunnen zich anders ontwikkelen in hun rouwproces dan andere kinderen. Ze kunnen momenten van diepe emotie afwisselen met periodes van intense rationele vragen of juist terugtrekking. Zorg ervoor dat je flexibel omgaat met deze wisselende emoties en geef hen de tijd en ruimte om op hun eigen manier te rouwen. Misschien hebben ze behoefte aan momenten van rust en introspectie, of aan periodes waarin ze zich willen verdiepen in het onderwerp van dood en verlies.
Hulp nodig?
Hoogbegaafde kinderen hebben een unieke en vaak intense manier van rouwen. Het ondersteunen van een hoogbegaafd kind in rouw vraagt om een oprechte en authentieke relatie, een coachende benadering en ruimte voor creativiteit en diepe gevoeligheid. Door deze kinderen te begeleiden met openheid, begrip en flexibiliteit, help je hen om op hun eigen manier met hun verlies om te gaan en het rouwproces te doorlopen. Wanneer je (in je omgeving) een hoogbegaafd kind hebt die rouwt en wilt sparren over de mogelijkheden van begeleiding, schroom dan niet om contact op te nemen.