In juli 2022 presenteerde ik de onderzoeksresultaten van mijn onderzoek ‘Spelend de veerkracht vergroten; kinderen tijdens speltherapie zien en horen ter vergroting van hun veerkracht’. In mijn onderzoek, dat heeft bijgedragen aan het cum laude afstuderen, is onderzocht welke specifieke elementen van speltherapie helpen om een kind tijdens een complexe scheiding zich gezien en gehoord te laten weten ter vergroting van de veerkracht. Op dit moment ben ik bezig met twee publicaties naar aanleiding van dit onderzoek. Deze artikelen schrijf ik voor het vakblad Spelenderwijs van de Nederlandse vereniging van speltherapeuten en het Tijdschrift voor Vaktherapie van de Federatie Vaktherapeutische Beroepen.
Hieronder geef ik een samenvatting het onderzoek.
Samenvatting
Scheidingen zijn al lang niet meer ongebruikelijk in Nederland. Men spreekt van een complexe scheiding als ‘kinderen door hevige en complexe conflicten tussen ouders in de knel komen en inzet zijn geworden van de strijd tussen ouders’ (Veilig Thuis Hollands Midden, 2021). Wanneer de strijd tussen ouders groot is, dan is het niet vanzelfsprekend dat de beleving van kinderen over de situatie goed gezien en gehoord wordt. In dit kwalitatieve onderzoek is onderzocht welke specifieke elementen van speltherapie helpen om een kind tijdens een complexe scheiding zich wél gezien en gehoord te laten weten ter vergroting van de veerkracht. Hiervoor zijn acht semigestructureerde interviews afgenomen onder ervaren speltherapeuten. Tevens zijn twee afgeronde begeleidingstrajecten speltherapie bij complexe scheiding geanalyseerd. Bij deze analyse is gekeken of de door Rutter (1999) en Seymour (2014) beschreven veerkrachtprocessen zichtbaar zijn. Dit onderzoek laat zien dat de specifieke elementen van speltherapie die een kind tijdens een complexe scheiding helpen zodat het zich gezien en gehoord weet ter vergroting van de veerkracht zijn: De cliëntgerichte grondhouding van de speltherapeut, zodat een veilige therapeutische relatie gecreëerd wordt; het inzetten van spel als taal om het kind goed te kunnen begrijpen; de verdiepende fase van speltherapie wordt gebruikt voor een verdere aansluiting op het kind en een vergroting van de veerkracht. De door Rutter (1999) en Seymour (2014) beschreven veerkrachtprocessen kunnen in deze fase als richtsnoer gezien worden voor de analyse van het spel en eventueel de in te zetten interventies in de spelkamer.
Abstract
Divorces are no longer uncommon in the Netherlands. One speaks of a complex divorce when ‘children get into a bind as a result of intense and complex conflicts between parents and have become the subject of the struggle between parents’ (Veilig Thuis Hollands Midden, 2021). When the battle between parents is fierce, it is not always the case that the child’s perception of the situation is properly seen and heard. This qualitative study investigated which specific elements of play therapy help a child to make themselves known and heard during a complex separation in order to improve their resilience. To this end, eight semi-structured interviews were conducted among experienced play therapists. Two counselling programmes for play therapy in complex divorce were also analysed. This analysis examined whether the resilience processes described by Rutter (1999) and Seymour (2014) are demonstrable. This study shows that the specific elements of play therapy that most help a child through a complex separation are: The client centered basic attitude of the play therapist, so that a safe therapeutic relationship is created; the use of play as a language in order to be able to understand the child better; the in-depth phase of play therapy to further connect with the child and increase resilience. In this phase, the processes described by Rutter (1999) and Seymour (2014) can be seen as guidelines for the analysis of the game and possibly the interventions to be used in the playroom.
